AST kan testi, kandaki aspartat aminotransferaz (AST) düzeylerini ölçerek karaciğerin ne kadar iyi çalıştığını belirlemeye yardımcı olur. Bu enzimin çok fazla olması, karaciğer hasarı gibi bir sorunu gösterebilir.
Testin diğer bir adı da serum glutamik-oksaloasetik transaminaz (SGOT) testidir.
Aspartat aminotransferaz (AST), çoğunlukla karaciğerde bulunan bir enzimdir. AST, aşağıdakiler dahil vücudun diğer bölümlerinde de bulunur:
böbrekler, kalp,kaslar
AST enziminin diğer bir adı serum glutamik-oksaloasetik transaminazdır (SGOT).
Çoğu insan düşük AST enzim seviyelerine sahiptir. Karaciğer hücrelerine verilen hasar, fazladan AST’nin kana salınmasına neden olabilir ve bu da enzimin daha yüksek seviyelerine yol açar.
AST kan testi neden yapılır?
Doktorlar, genellikle diğer karaciğer testleriyle birlikte, karaciğer problemlerini kontrol etmek ve değerlendirmek için öncelikle AST kan testini kullanır. AST proteini esas olarak karaciğer ve kalpte bulunur.
Karaciğer hasarı ile AST, karaciğerden kan dolaşımına sızabilir. Bu olduğunda, kandaki AST seviyeleri normalden daha yüksek olacaktır.
AST ayrıca beyinde, kalpte, böbreklerde ve kaslarda meydana gelir. Bu alanlardan herhangi birinde hasar varsa AST seviyeleri de yükselebilir.
Karaciğer dışındaki alanları etkileyen sorunları ekarte etmek için doktorlar, aynı anda ikinci karaciğer enzimi olan ALT’nin kontrolünü isteyebilir.
Her iki seviye de yüksekse, kişinin karaciğerinde bir sorun olduğunu gösterebilir. Yalnızca AST seviyeleri yüksekse, bu başka bir organ veya sistemle ilgili bir soruna işaret edebilir.
İnsanlar tarama, teşhis veya izleme amacıyla AST kan testini yaptırabilir. Bir kişi aşağıdaki durumlarda bu kan testini yaptırması gerekebilir.
Aile öyküsü, obezite veya diyabet gibi karaciğer hastalığı için risk faktörleri varsa, sarılık , yorgunluk veya açıklanamayan kilo kaybı gibi karaciğer sorunu belirtileri varsa
AST kan testi tedavinin ne kadar iyi çalıştığını göstermeye yardımcı olabileceğinden, karaciğer rahatsızlığı nedeniyle tedavi gören hastalarda tedaviyi izlemek için de yapılabilir.
AST kan testi nasıl yapılır?
Kolunuzdaki damardan alınan kan örneğinde AST düzeyi ölçülerek yapılır.
Karaciğer enzim testlerinin bir kombinasyonu yapılıyorsa,yani karaciğer fonksiyon testleri yapılıyorsa hastaların birkaç saat aç kalmaları gerekebilir.
Yalnızca AST kan testi yaptırılıyorsa, herhangi bir şekilde aç kalmaları veya hazırlanmaları gerekmeyebilir.
Bazıları karaciğer enzim seviyelerine müdahale edebileceğinden, herhangi bir ilaç veya takviye alıp almadıklarını doktorlarına bildirmeleri gerekecektir.
Sağlık görevlisi kolunuzdan kan alacağından, test sırasında kısa kollu giysiler giymek faydalı olabilir.
AST Kan Testi Sonuçları Ne Anlama Geliyor?
Sonuçlar litre başına birim (birim/L) olarak verilmiştir. Normal aralıklar:
Erkekler: 10 ila 40 birim/L
Kadınlar: 9 ila 32 birim/L
Normal aralık laboratuvardan laboratuvara farklılık göstereceğinden doktorunuzun kullandığı laboratuvara bağlı olabilir.
Normalden daha yüksek AST seviyelerine şunlar neden olabilir:
Kronik hepatit, siroz (karaciğerde uzun süreli hasar ve yara izi), karaciğerden safra kesesine ve bağırsağa sindirim sıvısı taşıyan safra kanallarında tıkanıklık, karaciğer kanseri, çok yüksek AST seviyelerine şunlar neden olabilir:
Akut viral hepatit, ilaçlardan veya diğer toksik maddelerden karaciğerde hasar, karaciğere kan akışında bir tıkanıklıkveya azalma.
Doktorunuz ayrıca AST ve ALT seviyelerinizi karşılaştırabilir. Karaciğer hastalığınız varsa, genellikle ALT seviyeniz AST seviyenizden daha yüksek olacaktır.
Karaciğerinize bağlı olmayan bu diğer durumlar da AST seviyenizi yükseltebilir:
yanıklar, kalp krizi, yoğun egzersiz, kas yaralanması, gebelik, pankreatit, nöbetler, ameliyat
Bazı hastalıklar veya aldığınız ilaçlar AST testinde “yanlış pozitif” sonuca neden olabilir. Bu, karaciğer hasarınız olmasa bile testinizin pozitif olduğu anlamına gelir. Bunlardan herhangi biri yanlış pozitif sonuca neden olabilir:
Diyabetik ketoasidoz (Vücudunuz şekerin hücrelerinize girmesine yardımcı olan yeterli insülin üretemez.), eritromisin estolat veya para-aminosalisilik asit (Paser) gibi bazı ilaçlar.
AST Kan Testi ile Birlikte Yapılan Diğer Kan Testleri
AST genellikle karaciğer paneli adı verilen bir grup karaciğer fonksiyon testinin parçası olarak yapılır. Genellikle başka bir karaciğer enzimi olan alanin aminotransferaz (ALT) kan testi ile istenir.
ALT, karaciğer hastalığını saptamada AST’den daha doğrudur. Sorunun karaciğerinizde mi yoksa kalbiniz veya kaslarınız gibi vücudunuzun başka bir bölümünde mi olduğunu daha doğru bir şekilde gösterebilir.
Doktorunuz, karaciğer hasarı veya kalbiniz gibi başka bir organla ilgili bir sorununuz olup olmadığını öğrenmek için kanınızdaki ALT miktarını AST ile karşılaştırabilir.
Doktorunuz ayrıca karaciğerinizin yaptığı diğer enzim ve protein testleri de yapabilir, örneğin:
Alkalin fosfataz (ALP)
bilirubin
Total protein
Tüm karaciğer testi sonuçlarınızı anladığınızdan emin olmak için doktorunuzla konuşun. Ayrıca bu sonuçların tedavinizi nasıl etkileyebileceğini öğrenin.
AST (SGOT) normalde nerede bulunur ?
AST (SGOT) normalde karaciğer, kalp , kas, böbrek ve beyin dahil olmak üzere çeşitli dokularda bulunur.
Bu dokulardan herhangi biri hasar gördüğünde seruma salınır. Örneğin, kalp krizlerinde veya kas yaralanmalarında serumdaki AST düzeyi yükselir. Bu nedenle, diğer hasarlı dokuların bir sonucu olarak yükselmesi meydana gelebileceğinden, karaciğer hasarının oldukça spesifik bir göstergesi değildir.
AST ve ALT test sonuçları karaciğer fonksiyonunu gösteriyor mu?
ALT ve AST düzeylerinin, tıp camiasında ve tıbbi yayınlarda yaygın olarak ve yanlış bir şekilde karaciğer fonksiyon testleri olarak adlandırılmasına rağmen karaciğerin işlevini yansıtmadığının açıklığa kavuşturulması önemlidir.
AST ve ALT’nin çok yükseldiği koşullarda bile karaciğer düzgün şekilde çalışabilir. Sonuç olarak, “yüksek karaciğer enzimleriniz” veya yüksek veya anormal karaciğer testiniz varsa, doktorunuza tüm testlerin tam olarak neyi gösterdiğini sormanız gerekir.
AST kan testi sırasında ne olur?
Test sırasında, sağlık görevlimiz küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne yerleştirildikten sonra, bir test tüpüne veya şişeye az miktarda kan alınır. İğne içeri girdiğinde veya dışarı çıktığında biraz acı hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
ALT Kan Testi nedir?
Alanin aminotransferaz (ALT), karaciğer hücrelerinin içinde bulunan bir enzimdir. ALT dahil olmak üzere karaciğer enzimleri, vücudunuzun proteinleri emmesini kolaylaştırmak için karaciğerinizin proteinleri parçalamasına yardımcı olur.
Karaciğeriniz hasar gördüğünde veya iltihaplandığında, kan dolaşımınıza ALT salabilir. Bu, ALT seviyelerinizin yükselmesine neden olur. Yüksek bir ALT seviyesi karaciğer problemini gösterebilir, bu nedenle doktorlar karaciğer rahatsızlıklarını teşhis ederken sıklıkla ALT testi kullanırlar.
ALT (SGPT) normalde nerede bulunur ?
ALT (SGPT), normalde büyük ölçüde karaciğerde bulunur. Bu, yalnızca karaciğerde bulunduğu anlamına gelmez, ancak en yoğun olduğu yer burasıdır.
Karaciğer hasarı sonucu kan dolaşımına salınır. Bu nedenle, karaciğer durumunun oldukça spesifik bir göstergesi olarak hizmet eder.
Yüksek ALT seviyelerine ne sebep olur?
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç şey yüksek ALT seviyelerine neden olabilir:
alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı , reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar, özellikle asetaminofen
kolesterolü yönetmek için kullanılan reçeteli ilaçlar, alkol tüketimi, obezite, hepatit A, B veya C, kalp yetmezliği, kalıtsal hemokromatoz , aşırı demir yüklenmesi nedeniyle karaciğer hastalığına yol açabilen kalıtsal bir durum, tiroid bozuklukları, bazı kas bozuklukları, çölyak hastalığı
Nadir nedenler
Nadir görülen yüksek ALT seviyelerinin diğer nedenleri şunlardır:
otoimmün hepatit, alfa-1 antitripsin eksikliği, akciğer ve karaciğer hastalığına yol açabilen kalıtsal bir durum, wilson hastalığı , vücutta bakır birikmesine neden olabilen kalıtsal bir durum.
ALT seviyeleri nasıl düşürülür ?
ALT seviyelerinizin yükselmesine neden olan şey ne olursa olsun, altta yatan nedeni bulmak ve gidermek için doktorunuzla birlikte çalışmanız önemlidir.
Ancak bu arada, ALT seviyenizi düşürmeye yardımcı olabilecek deneyebileceğiniz birkaç şey var.
Kahve içmek
Kahvenin karaciğer üzerinde koruyucu bir etkisi olabileceğini ve onu içmenin karaciğer enzimlerini düşürebileceğini bulmuşlardır.
Kahvenin karaciğer sağlığı üzerindeki faydalarına bakıldığında, tüm kahve türlerinin karaciğer hastalığı riskini azalttığı ortaya çıktı.
İşte kahve içmenin bilim destekli diğer 9 faydası.
Daha fazla folat tüketin veya folik asit alın
Daha fazla folat açısından zengin gıdaları tüketmek ve diyetinize bir folik asit takviyesi eklemek, düşük ALT seviyeleri ile bağlantılıdır.
“Folat” ve “folik asit” terimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılsa da, tamamen aynı değildirler . B9 vitamininin iki farklı formudur.
Folat, belirli gıdalarda bulunan doğal olarak oluşan bir B9 formudur. Folik asit, takviyelerde kullanılan ve bazı işlenmiş gıdalara eklenen sentetik bir B9 formudur. Vücudunuz da onları farklı şekillerde işler.
Tamamen aynı olmasalar da, hem folat hem de folik asit, karaciğer sağlığı ve ALT’yi düşürme konusunda fayda sağlar.
Çalışmalar , folat eksikliğini artan ALT seviyelerine ve karaciğer hasarına bağladı ve folik asidin karaciğer hasarı olan kişilerde ALT’yi azalttığını buldu.
ALT düzeylerini düşürmeye yardımcı olmak için, diyetinize daha fazla folat açısından zengin gıdalar eklemeyi düşünün, örneğin:
lahana ve ıspanak dahil yapraklı yeşillikler,kuşkonmaz,baklagiller,brüksel lahanası,pancar, muz
Ayrıca folik asit takviyesi almayı da deneyebilirsiniz. Çoğu folik asit takviyesi, 400 veya 800 mikrogramlık dozlar içerir. 0,8 miligrama eşdeğer olan günlük 800 mikrogram dozu hedefleyin.
Bu, folik asit ve ALT seviyeleri arasındaki bağlantıya bakan birçok çalışmada yer alan dozdur.
Diyetinizde değişiklikler yapın
Daha sağlıklı bir diyet benimsemek, ALT düzeylerini düşürmeye ve karaciğer hastalığı riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.
Yağ ve karbonhidrat miktarını azaltmak, yüksek ALT’nin yaygın bir nedeni olan yağlı karaciğer hastalığını tedavi etmeye ve önlemeye de yardımcı olabilir.
Karaciğer sağlığını iyileştirmek ve ALT’yi düşürmeye yardımcı olmak için diyetinizde köklü değişiklikler yapmanız gerekmez. Günde en az beş porsiyon taze meyve ve sebze yemeye çalışarak başlayın.
Ayrıca bu ipuçlarını haftalık yemek planlamanıza dahil etmeyi deneyebilirsiniz:
Yüksek kalorili soslar veya ilave şeker ve tuz ile servis edilen meyve ve sebzeleri sınırlayın.
Haftada en az iki kez balık yiyin, ideal olarak somon veya alabalık gibi omega-3 yağ asitleri yüksek olanlar.
Yağsız veya az yağlı süt ve süt ürünlerini tercih edin.
Doymuş ve trans yağları tekli doymamış ve çoklu doymamış yağlarla değiştirin.
Lif bakımından zengin tam tahılları seçin .
Derisiz tavuk veya balık gibi yağsız hayvansal proteinleri tercih edin.
Kızartılmış yiyecekleri fırınlanmış veya kavrulmuş yiyeceklerle değiştirin.
Sağlık açısından çeşitli faydaları bulunan ve tüketilen kuruyemişler yağlı karaciğeri olan kişilerde karaciğer enzimlerini düşürmek için iyidir
Tıbbi tedavi
Yüksek ALT için spesifik bir tıbbi tedavi yoktur. Tedavi, varsa, artışa neyin sebep olduğuna bağlıdır.
Yüksek ALT’nin çoğu nedeni için tedavi, egzersiz, değiştirilmiş bir diyet ve alkol alımının azaltılması gibi yaşam tarzı değişikliklerini içerir.
Karaciğer panelinizin sonuçlarına ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak, sağlık uzmanınız bunları daha sonraki bir tarihte tekrar kontrol etmenizi önerebilir.
ALT değeriniz çok yüksekse , karaciğer hastalığı veya diğer semptomlar için risk faktörleriniz varsa, doktorunuz yüksek ALT’nizin altta yatan nedenini teşhis etmeye yardımcı olmak için daha fazla test veya bir karaciğer uzmanıyla randevu önerebilir.
Doktorunuzun nelerden şüphelendiğine bağlı olarak, aşağıdakilerden herhangi birini önerebilirler:
Hepatit B ve C ve diyabet gibi diğer durumları kontrol etmek için kan testleri, karaciğer ultrasonu, karın BT taraması, biyopsi , tiroid stimülan hormon (TSH) testi, kreatin kinaz (CK) testi, lipid paneli, kalıtsal hemokromatozu dışlamak için demir çalışmaları.
En çok yapılan karaciğer fonksiyon kan testleri nelerdir?
Karaciğer kan testleri, en sık yapılan kan testlerinden bazılarıdır. Bu testler karaciğer fonksiyonlarını veya karaciğer hasarını değerlendirmek için kullanılabilir.
Karaciğer hasarını saptamanın ilk adımı, kandaki belirli karaciğer enzimlerinin (proteinler) düzeyini belirlemek için yapılan basit bir kan testidir. Normal şartlar altında, bu enzimler çoğunlukla karaciğer hücrelerinde bulunur. Ancak karaciğer herhangi bir nedenle hasarlandığında bu enzimler kan dolaşımına karışır.
Enzimler, vücutta bulunan ve her biri benzersiz bir işleve sahip proteinlerdir. Enzimler, vücuttaki rutin ve hayati kimyasal reaksiyonları hızlandırmaya (katalize etmeye) yardımcı olur.
En hassas ve yaygın olarak kullanılan karaciğer enzimleri arasında aminotransferazlar bulunur.
Aspartat aminotransferaz (AST veya SGOT) ve alanin aminotransferaz (ALT veya SGPT) içerirler. Bu enzimler normalde ağırlıklı olarak karaciğer hücrelerinde ve daha az derecede kas hücrelerinde bulunur.
Karaciğer yaralanır veya hasar görürse, karaciğer hücreleri bu enzimleri kana salarak AST ve ALT enzim kan seviyelerini yükseltir ve karaciğer hastalığına işaret eder.
Karaciğer ile ilgili diğer kan testleri, karaciğerde bulunan diğer bazı enzimlerin ölçümleridir. AST ve ALT’ye ek olarak, alkalin fosfataz , 5′ nükleotidaz ve gama-glutamil transpeptidaz (GGT) karaciğerde bulunan diğer enzimlerden birkaçıdır.
Takip testi
Hekiminiz , bir AST kan testi veya takip testleri ile birlikte testler isteyebilir. Bu, doğru teşhisin sağlanmasına ve en iyi tedavi yolunun belirlenmesine yardımcı olmak içindir.
ALT testi: Doktorunuz , AST testi ile birlikte ALT testi isteyebilir.
Trombosit sayısı: Düşük trombosit seviyeleri hamilelik sırasında HELLP sendromunu gösterebilir.
Pıhtılaşma paneli: Bu, karaciğerin ürettiği pıhtılaşma ile ilgili proteinlerin işleyişini ölçer.
Tam metabolik panel: Bu, böbreklerin ve karaciğerin ne kadar iyi çalıştığını değerlendirir ve elektrolit seviyelerini gösterir.
Bilirubin testi: Bir bilirubin testi , karaciğer kırmızı kan hücrelerini parçaladığında oluşan bir yan ürünün seviyelerini kontrol eder.
Glukoz testi: Yüksek veya düşük kan şekeri seviyeleri bir karaciğer problemini gösterebilir .
Viral test: Bu, doktorların hepatiti kontrol etmesine yardımcı olabilir.
Görüntüleme: doktorunuz ultrason yoluyla karaciğerin görüntülerini isteyebilir.
Takip testinin kapsamı, bir kişinin sonuçlarına bağlı olacaktır. Doktor ayrıca anormal AST seviyeleriyle ilgili olası durumları belirlemek veya ekarte etmek için ek kan testleri, görüntüleme testleri veya biyopsi alabilir.
AST ve ALT Kan Testi Fiyatları 2023
İstanbulda AST ve ALT Kan Testi fiyatları bölgeden bölgeye hatta aynı bölgede kurumdan kuruma değişmektedir. AST ve ALT Kan Testi fiyatları hakkında bilgi almak için bizi arayabilirsiniz. 05378576593