Çinko Testi Nedir ?
Çinko, tüm vücut dokularında bulunan, ancak özellikle göz, kemik ve erkek üreme organlarında yoğunlaşan bir eser mineraldir.Çinko vücuttaki hücrelerde bulunur.
Çinkonun birkaç önemli işlevi şunları içerir:
Hücreleri aktif olarak bölmek için önemli olan DNA ve RNA yapmak
dokuları onarmak, kollajen yapmak, göz sağlığı için aktif A vitamini yapmak, kurşun ve kadmiyum gibi zararlı ağır metalleri emmek.
Eser elementler, vücudun en iyi şekilde çalışması için az miktarda ihtiyaç duyduğu elementlerdir. Kalsiyum ve potasyum gibi bol miktarda ihtiyaç duyulan minerallerin aksine, vücudun çinko gibi eser minerallere mikrogram (µg) ila miligram (mg) miktarlarında ihtiyacı vardır. Çinko için önerilen günlük alım miktarı (RDA) 10 mg’dır. Çok miktarda ihtiyaç duyulmasa da eser elementler birçok önemli fonksiyona hizmet eder.
Vücut çinkoyu ince bağırsak yoluyla alır. Çinkonun alım ve atılım yerleri bakır ve demir ile aynıdır, ancak bu minerallerin aksine vücut çinko depolamaz.
Çinko testi Niçin Yapılır ?
Çinko kan testi, çinkoya maruziyeti izlemek, şüpheli beslenme yetersizliğini, diyabet vakalarını veya gecikmiş yara iyileşmesini değerlendirmek için kullanılır; büyüme geriliği; veya Wilson hastalığında kullanılan oral çinko tedavisi gibi tedavileri takip etmek.
Çinko eksiklikleri çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bir birey diyet yoluyla yeterli çinko elde edemeyebilir. Veya çinkoyu emecek veya kullanıma hazır hale getirecek araçlardan yoksun olabilir.
Bununla birlikte, aşırı çinko toksisiteye neden olabilir. Bu, çok fazla çinko takviyesi yoluyla ortaya çıkabilir. Karaciğer ve böbrekler ekstra çinkoyu işleyemiyorsa toksisite de ortaya çıkabilir.
Çinko testi nasıl yapılır ?
Kolunuzdaki damardan alınan kan örneğinde çinko düzeyi ölçülerek yapılır. Kırmızı kan hücreleri plazma/serumdan 10 kat daha fazla çinko içerdiğinden hemolizden (örnek alındığında meydana gelen kırmızı kan hücresi yırtılması) kaçınılmalıdır. Plazma/serum çinko konsantrasyonlarının yemek yedikten sonra azaldığı gösterildiğinden, açlık örnekleri tercih edilebilir.
Çinko testini doktorunuz ne zaman ister ?
Bir kişi çinko eksikliği ile ilişkili olabilecek klinik semptomlar gösterdiğinde veya eksiklik geliştirme riski bulunduğunda, çinko ölçümü takviyenin gerekli olup olmadığını belirleyebilir. Takviyenin gerekli olduğu durumlarda, yeterli konsantrasyonlara ne zaman ulaşıldığını değerlendirmek için çinko ölçümü kullanılabilir.
Çinko toksisitesinin yaygın nedenleri şunlardır:
Temizleyici ve çözücüler, pas sökücü maddeler, boyalar ve vernikler, endüstriyel maruziyet , takviyeler.
Çinko Testi, kandaki çinko seviyelerini belirler. Çinko eksikliği veya toksisitesini teşhis etmek için kullanılır. Ayrıca herhangi bir malabsorptif bozukluğu araştırmak için kullanılır.
Çinko seviyeleri eksikliği şunlara yol açabilir:
Büyümede gecikme, bozulmuş yara iyileşmesi, cilt lezyonları/kuru, pullanan cilt, değişen görme, koku ve tat duyuları, iştah azalması, bozulmuş bağışıklık sistemi, saç dökülmesi/alopesi, ishal, tükenmişlik, bozulmuş testosteron üretimi, nöbetler, kalp aritmisi, ishal.
Bozulmuş Bağışıklık sistemi
Bozulmuş bağışıklık fonksiyonu basitçe, bağışıklık sisteminizin olması gerektiği gibi çalışmadığı anlamına gelir.
Eskisinden daha sık hastalandığınızı hissediyorsanız, temas ettiğiniz her soğuk algınlığına yakalanıyorsanız, çevrenizdeki aynı hastalığa sahip insanlardan daha uzun süre hastalanmaya ve hasta kalmaya eğilimliyseniz, kişisel bir otoimmün hastalık geçmişiniz varsa bu şikayetlere sahipseniz bağışıklık sisteminizin bozulma ihtimali yüksektir ve suçlu çinko olabilir.
Temas ettiğiniz her hastalıktan kaçınmak mümkün olmasa da, bağışıklık sisteminiz onlarla savaşacak veya bazılarını önleyecek kadar güçlü olmalıdır.
Saç kaybı
Daha fazla döküldüğü için mi yoksa saçınızın dokusu veya kalitesi değiştiği için mi saçınızda değişiklikler yaşıyorsunuz?
Çinko, saç köklerinizden saç üretimi ve büyümesi için çok önemlidir.
Yeterli çinkonuz yoksa, vücudunuz saç büyüme döngülerine ayak uydurmak için ihtiyaç duyduğu oranda saçı sentezleyemez.
Eğer buna ayak uyduramazsanız, yavaş yavaş, büyümenizden daha fazla saç kaybettiğinizi fark edeceksiniz, bu da saç dökülmesine ve saçın incelmesine yol açacaktır.
Halsizlik
Her zamankinden biraz daha bitkin, eskiden olduğu kadar enerjiye sahip olmadığınızı hissediyorsanız, sizi yormayan şeylerin şimdi sizi bitkin hissetmesine neden olduğunu düşünüyorsanız, yeni bir güne uykunuzu almış olsanız bile yüksek enerjiyle başlamaya hazır olmadığınızı hissediyorsanız bu tür bir yorgunluk çinko eksikliği ile birlikte gelebilir.
Yorgunluk çok spesifik olmayan bir semptomdur ve tiroid problemlerinden adrenal problemlere ve diğer besin eksikliklerine kadar her türlü koşul yorgunluğa neden olabilir.
İshal
Çinko seviyeleriniz ne kadar düşük olursa, dışkılarınız o kadar gevşek olur.
Bu, tam gelişmiş ishalden bağırsak hareketlerinizde hafif bir değişikliğe kadar değişebilir.
Çinko eksikliği, bağırsak iltihabı ve bağırsak işlevini daha da bozabilecek sızdıran bağırsak gibi diğer bağırsak sorunları gelişme riskinizi de artırabilir.
Cilt Sorunları
Bu sorun, yukarıda belirtildiği gibi saç dökülmesi sorunları ile ilişkilidir.
Cildiniz büyük bir organdır ve saçınız bu organın bir parçasıdır.
Bu nedenle, çinko eksikliği ile ilgili saç sorunları yaşıyorsanız, muhtemelen aynı sistemin parçası oldukları için cilt rahatsızlıkları da yaşayacaksınız.
Çinko eksikliği genellikle akne veya kızarıklık şeklinde kendini gösteren cilt problemlerine neden olabilir.
Çinko ile ilişkili sivilce, kistik olma eğilimindedir ve bu da onu diğer sivilce nedenlerinden ayırt etmenize yardımcı olabilir.
Döküntüler, cildinizde deterjanlara, losyonlara, cilt bakım ürünlerine ve benzerlerine karşı artan hassasiyetle ilişkili olma eğilimindedir.
Daha önce cildinizle ilgili herhangi bir sorun yaşamadığınızı ancak aniden bu kimyasallara karşı daha hassas olduğunuzu fark ettiyseniz, bu daha fazla çinkoya ihtiyacınız olduğunun bir işareti olabilir.
Çinko Kan Düzeyleri Testini gerçekleştirmek için Klinik Endikasyonlar nelerdir?
Çinko Kan Düzeyleri Testini gerçekleştirmek için klinik endikasyonlar şunlardır:
Bebeklerde:
Bozulmuş büyüme ve gelişme, ishal, bozulmuş yara iyileşmesi, sık enfeksiyonlar
Ergenlerde ve yetişkinlerde:
Bozulmuş cinsel gelişim ve işlev, zayıf bağışıklık sistemi, değişen tat ve koku, duygusal istikrarsızlık, gece görüş sorunları, döküntü.
Çinko Kan Düzeyleri Test Sonucunun Önemi Nedir?
Çinko Kan Seviyeleri Testi sonucunun önemi şu şekilde açıklanmaktadır:
Yüksek çinko kan seviyeleri şunları gösterebilir:
Anemi, arterioskleroz, koroner kalp hastalığı, kemiğin birincil osteosarkomu, düşük çinko kan seviyeleri şunları gösterebilir:
akrodermatit enteropatika, akut enfeksiyon, akut stres, edinilmiş immün yetmezlik sendromu (AIDS), yanıklar, siroz, diyabet, uzun süreli total parenteral beslenme, malabsorpsiyon, miyokard enfarktüsü (veya kalp krizi), nefrotik sendrom, gebelik, akciğer tüberkülozu.
Başlıca diyet çinko kaynakları ; kabuklu deniz ürünleri, özellikle istiridye, sığır eti ve domuz eti, kümes hayvanları, baklagiller, süt ürünleri, badem ve kaju fıstığı.
Çinko testi yaptırmadan önce bilmem gereken başka neler var?
Aşağıdaki noktalar serum çinko testine daha fazla ışık tutacaktır.
Düşük serum çinko seviyeleri kronik alkoliklerde çok yaygındır ve çoğu alkolik karaciğer hastalığı vakasında görülür. Bunun nedeni, etanol tüketiminin çinkonun bağırsak emilimini azaltmasıdır.
Alkoliklerde çinko eksikliği, gece körlüğü, osteoporoza katkıda bulunabilecek hipogonadizm
ve artmış enfeksiyon risklerine yol açan hücresel bağışıklık fonksiyonlarının değişmesi gibi çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir.
Çinko, kanda albümin yoluyla taşındığından , serum çinko sonuçlarını yorumlamak için albümin konsantrasyonu da sıklıkla kontrol edilir.
Düşük albümin konsantrasyonuna sahip düşük çinko seviyesi, çinko eksikliğinden değil, enfeksiyondan kaynaklanabilir.
Steroidlerin ve oral kontraseptiflerin tüketimi, kanda dolaşan çinko konsantrasyonlarını azaltabilir. Konsantrasyon, çeşitli hormonların etkisi nedeniyle hamilelik sırasında da düşer.
Doktor, sonuçlara herhangi bir müdahaleyi önlemek için hastaya testten bir hafta önce besin takviyesi, vitamin ve mineral tüketimini bırakmasını tavsiye edebilir.
Vejetaryenler çinko emilimini engelleyen fitatlar içeren baklagiller ve tam tahıllar tüketirler. Daha fazla mayalı tahıl ürünü tüketimi, çinko tüketiminin artmasına yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda çok fazla çinko tüketimi toksisiteye yol açabileceğinden, 19 yaşından büyük yetişkinler için önerilen doz günde 40 miligramdan (mg) fazla çinko değildir.
Çinko testi sonuçları
Çinko enfeksiyonlara yanıt olarak azalır, bu nedenle düşük bir sonuç, kişinin çinko eksikliği olduğu anlamına gelmeyebilir. Sonuçlar klinik semptomlar ve klinik öykü ile yorumlanmalıdır.
Çinko esas olarak albümine bağlı olarak taşındığından, albümin konsantrasyonunun yanı sıra çinko sonuçlarını da yorumlamak faydalı olabilir. Örneğin, normal bir albümin ile düşük bir çinko konsantrasyonu çinko eksikliğini gösterebilirken, düşük bir albümin konsantrasyonuna sahip düşük bir çinko, enfeksiyona akut faz tepkisi gösterebilir ve çinko eksikliğini göstermeyebilir.
Fazla çinko idrar/dışkı ile atılabileceğinden yüksek sonuçlar nadiren görülür. Aşırı çinko takviyesi böbrekler için toksik olabilir ve bakır gibi diğer besin eksikliklerine neden olabilir. Çinko toksisitesinin belirtileri mide bulantısı, kusma ve uyuşukluktur.
Çinko takviyesi kullanmalı mısınız?
Çinko almak tamamen güvenlidir, düşük dozda kullanıldığında çok az soruna neden olur ve gerçekten sadece yardımcı olma potansiyeline sahiptir.
Çinko dozunuzu düşük tuttuğunuz sürece ( günde 10 mg aralığında ), çinko takviyesi kullanmanın olumsuz yan etkileriyle karşılaşmazsınız.
Birçok insanın çinko eksikliği olduğunu düşündüğünüzde, bunun bir şekilde yardımcı olma olasılığı yüksektir.
Yediğiniz besinlere çinko açısından zengin yiyecekler eklemeli misiniz?
Yediğiniz besinler sizi ilk etapta çinko eksikliğine yönlendirdiyse, seviyenizi yüksek tutmak için çinko içeriği yüksek gıdaları tüketmeye devam etmelisiniz.
Tükettiğiniz nesinleri değiştirirseniz veya eski alışkanlıklarınıza geri dönerseniz, belirtilerinizin geri dönmesi muhtemeldir.