Folat nedir ?
Folat veya B9 vitamini olarak da bilinen folik asit , kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna ve kişinin genetik kodlarının depolandığı DNA üretimine katkıda bulunan bir vitamindir.
Folat testi en yaygın olarak folat eksikliğini kontrol etmek için yapılır, bu da düşük besin seviyeleri anlamına gelir. Doktorunuz , anormal düzeyleri takip etmek için, folat testi isteyebilir. Folat eksikliğinden kaynaklanabilecek semptomlar yaşıyorsanız da test istenebilir.
Düşük folat düzeylerinin saptanması megaloblastik anemi tanısına yol açabilir. Anemi durumu, vücutta yeterli kırmızı kan hücresine sahip olmadığı zamandır. Düşük folat seviyeleri veya düşük B12 vitamini seviyeleri megaloblastik anemiye neden olur.
Folat eksikliği için tedavi görüyorsanız, seviyelerinizin normale dönüp dönmediğini görmek için folat testi ile izlenebilirsiniz. İnflamatuvar barsak hastalığı olan bazı hastalarda rutin olarak folat ve diğer besinler test edilebilir çünkü sindirim sistemleri onları iyi ememez ve özellikle anemi gibi diğer sağlık sorunlarının semptomları varsa folatın emilimini daha fazla etkileyen ilaçlar alabilirler.
Folat testi nasıl yapılır ?
Kolunuzdaki damardan alınan kan örneğinde folat düzeyi ölçülerek yapılır.
Testten en az 6-8 saat önce hiçbir şey yiyip içmeyiniz. Bazı ilaçlar (özellikle folik asit takviyeleri) sonucu değiştirebileceğinden, doktorunuza aldığınız herhangi bir ilaç hakkında bilgi vermelisiniz.
Folat testinin riskleri nelerdir?
İğne batırılıp çıkarıldığında biraz acı hissedebilirsiniz, bunun dışında hızlı bir işlemdir. Ayrıca kan alımından sonra kısa bir süre morarma , hafif kanama ve hafif ağrı yaşayabilirsiniz.
Folat testi neden yaptırmalıyım?
Doktorunuz , özellikle aşağıdaki durumlarda olası bir folat eksikliğini tespit etmek için bu testi isteyebilir:
Hamileyseniz, doğru miktarda folik asit fetüste spina bifida (bir tür nöral tüp defekti ) gibi doğuştan gelen bozuklukların önlenmesine yardımcı olur.
Megaloblastik anemi veya makrositik anemi olarak bilinen bir tür aneminiz varsa, alkol kullanımı, obezite için jejunoileal baypas ameliyatı geçirdiyseniz, bağırsak kör döngü sendromu olarak bilinen bir durum teşhis edildiyse doktorunuz sizden bu testi isteyebilir.
Folat testi hakkında bilmem gerekenler nelerdir?
Folat eksikliğine bağlı anemiyi yeterince değerlendirmek için bu test genellikle tek başına değil, B12 vitamini testiyle birlikte istenir.
Folat testi neyi ölçer?
Folat testi, vücudunuzdaki bu temel vitaminin seviyesini ölçer. Folat, vücuttaki birçok hayati süreçte önemli bir rol oynar. Vücudun aşağıdakiler için folata ihtiyacı vardır:
Dokuları ve hücreleri büyümesinde, insan hücrelerinde bulunan benzersiz genetik kod olan DNA’yı yapısında, Oksijeni vücutta taşıyan kırmızı kan hücrelerini oluşturur.
Hamilelik sırasında, fetüsün doku ve hücrelerinin düzgün büyümesini sağlamak için ekstra folat gerekir.
Folat, yapraklı yeşillikler, turunçgiller, sığır karaciğeri, fındık ve fasulye gibi birçok gıdada doğal olarak bulunur. Ayrıca folatın sentetik (yapay olarak oluşturulmuş) bir formu olan folik asit birçok besine eklenir. Folat eksiklikleri, yeterli bir diyetle beslenen sağlıklı bireylerde nadir görülür.Yağ dokularında depolanan bazı vitaminlerin aksine folat suda çözünür. Bu, ihtiyacınız olandan daha fazla folat tüketirseniz, vitaminin gereksiz miktarlarının vücudunuzu idrar yoluyla terk ettiği anlamına gelir.
Folat testi ne zaman yaptırmalıyım?
Megaloblastik anemi folat veya vitamin B12 eksikliğinden kaynaklanabilir. Erken evrelerinde megaloblastik anemi genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz.
Aşağıdakileri içeren folat eksikliği belirtileri gösterdiğiniz için doktorunuz ayrıca folat testi isteyebilir:
Zayıflık ve yorgunluk, nefes darlığı, anormal kalp atışı, dilde veya ağzın içinde açık yaralar
Saç veya ciltte renk değişikliği, ishal, bilinç bulanıklığı, konfüzyon, depresyon, konsantrasyon zorluğu, baş ağrısı.
Önceden teşhis edilmiş bir folat eksikliği nedeniyle şu anda folat takviyesi ile tedavi ediliyorsanız, doktorunuz tedavinin etkili olduğundan emin olmak için folatı test edebilir.