fsh testi nedir

FSH testi

FSH ( Folikül uyarıcı hormon )  testi nedir?

Kanınızdaki folikül uyarıcı hormon FSH seviyesini ölçer. FSH, beynin altında bulunan küçük bir bez olan hipofiz beziniz tarafından yapılır. FSH, cinsel gelişim ve işlevsellikte önemli bir rol oynar.

Kadınlarda FSH, adet döngüsünü kontrol etmeye yardımcı olur ve yumurtalıklardaki yumurtaların büyümesini uyarır. Kadınlarda FSH seviyeleri adet döngüsü boyunca değişir, en yüksek seviyeler yumurtalık tarafından yumurta salınmadan hemen önce gerçekleşir. Bu yumurtlama olarak bilinir.

FSH Testi Niçin Yapılır ? 

FSH kan testi, erken yumurtalık yetmezliği teşhisinde faydalıdır. Erken yumurtalık yetmezliği (POF), bir kadın 40 yaşına gelmeden yumurtalıkların işlevini yitirmesi ve kısırlığa yol açmasıdır. Yüksek FSH seviyelerine ek olarak, erken yumurtalık yetmezliği olan kadınlar da çok düşük östrojen seviyelerine sahip olma eğilimindedir. Erken yumurtalık yetmezliği teşhisi tipik olarak 30 gün arayla iki folikül uyarıcı hormon kan seviyesinin kontrol edilmesiyle konur.

Erkeklerde FSH, sperm üretimini kontrol etmeye yardımcı olur. Normalde erkeklerde FSH seviyeleri çok fazla değişmez. Erkeklerde, testislerin testosteron üretmesine yardımcı olur.

FSH, erkek fertilitesinde de rol oynar. FSH, Sertoli hücreleri olarak bilinen testislerdeki özel hücreleri uyararak, testislerin spermatogenez olarak bilinen bir süreçle sperm üretmesine yardımcı olur. Erkeklerde düşük FSH seviyesi sperm üretimini etkileyebilir.

Çocuklarda, FSH seviyeleri, seviyelerin yükselmeye başladığı ergenliğe kadar genellikle düşüktür. 

Erkek çocuklarda, FSH ve LH, testislerin, ergenliğin fiziksel değişikliklerinden ve sperm üretiminden sorumlu hormon olan testosteron üretmeye başlamasını sağlamak için birlikte çalışır.

Kızlarda yumurtalıkların östrojen yapması için sinyal göndermeye yardımcı olur. 

Çok fazla veya çok az FSH, kısırlık (hamile kalamama), kadınlarda adet zorlukları, erkeklerde düşük cinsel dürtü ve çocuklarda erken veya gecikmiş ergenlik gibi çeşitli sorunlara neden olabilir.

İlginizi Çekebilir  Hormon Testi

Düşük FSH Seviyeleri 

FSH seviyeleri birkaç nedenden dolayı düşük olabilir. Bunun bir nedeni, FSH üreten bezin – hipofiz – arızalanması ve folikül uyarıcı hormon üretememesidir. Bu durumda anormal derecede düşük FSH üretimi, bazı durumlarda hatalı biçimlendirilmiş hücrelere ve hatta kansere bağlı olabilir. 

Düşük FSH seviyeleri, testosteron veya östrojen gibi yüksek hormon seviyelerine sahip kişilerde de bulunabilir. Bu seks hormonlarının yüksek seviyeleri, hipofiz bezine olumsuz geri bildirimde bulunur ve daha fazla folikül uyarıcı hormon üretmemesini söyler. Bunun meydana geldiği durumlar, birinin testosteron veya östrojen için hormon replasman tedavisi almasıdır.

FSH Testi Neden Yapılır?

Bir erkek veya kız, ergenliğe beklenenden daha erken veya daha geç giriyor gibi görünüyorsa, doktorlar FSH testi isteyebilir. Yüksek seviyeler erken (erken) ergenlik ile ilişkilidir, düşük seviyeler ise cinsel gelişimde bir gecikmeye işaret edebilir.

Test aynı zamanda testislerin veya yumurtalıkların, hipofiz bezinin veya beynin sinir sistemini hormon üreten endokrin sisteme bağlayan badem büyüklüğündeki bir alanı olan hipotalamusun hasarını veya hastalığını kontrol etmek için de kullanılabilir.

Kadınsanız, aşağıdaki durumlarda bu teste ihtiyacınız olabilir:

12 aylık denemeden sonra hamile kalamadıysanız, adet döngünüzde  düzensizlik,  adetleriniz durmuş olması,  test, menopoza girip girmediğinizi veya perimenopozda olup olmadığınızı öğrenmek için kullanılabilir.

Erkekseniz, aşağıdaki durumlarda bu teste ihtiyacınız olabilir:

12 aylık denemeden sonra eşinizi hamile kalamadıysa,  cinsel dürtünüzde  azalma varsa.

Hem erkekler hem de kadınlar, hipofiz bozukluğu belirtileri varsa teste ihtiyaç duyabilirler. Bunlar, yukarıda listelenen bazı semptomların yanı sıra şunları içerir:

Tükenmişlik, zayıflık, kilo kaybı, iştah azalması, çocuğunuz doğru yaşta (çok erken veya çok geç) ergenliğe başlamamış gibi görünüyorsa FSH testine ihtiyaç duyabilir.

FSH Testine Nasıl Hazırlanmalıyım?

Bu test için özel bir hazırlık gerekli değildir. Test günü, bir tişört veya kısa kollu bir gömlek giymek, bol kıyafetler tercih etmek kolunuzdan  kan alınırken  kolaylaştırabilir.

FSH  testi nasıl yapılır?

Küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne yerleştirildikten sonra, bir test tüpüne veya şişeye az miktarda kan alınır. İğne içeri girdiğinde veya dışarı çıktığında biraz acı hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.

İlginizi Çekebilir  HbA1c Testi Nedir?

FSH testi yapmadan önce doktorum neleri bilmelidir?

Herhangi bir ilaç reçeteli veya reçetesiz kullandığınız ilaçları,doğum kontrol hapları vs. bilgi vermeniz gerekir. Çünkü bu test sonuçlarınızda  rol oynayabilir.

Mevcut bir rahatsızlığınız varsa doktorunuzla bu durumu  görüşün.

Tiroid hastalığı, olağan dışı vajinal kanamalar ,yumurtalık kistleri, cinsiyete bağlı  hormon türleri.

FSH Testi Sonuçları 

Kadınlarda yüksek FSH seviyeleri mevcut olabilir:

Erken menopoz dahil menopoz sırasında veya sonrasında, hormon tedavisi alırken

Hipofiz bezindeki belirli tümör türleri nedeniyle, turner sendromu nedeniyle

Kadınlarda düşük FSH seviyeleri şu nedenlerle mevcut olabilir:

Çok zayıf olmak veya yakın zamanda hızlı kilo kaybı yaşamış olmak

Yumurta üretmemek (yumurtlamamak), beynin bazı veya tüm hormonlarını normal miktarlarda üretmeyen kısımları (hipofiz bezi veya hipotalamus ), gebelik

Erkeklerde yüksek FSH seviyeleri, aşağıdakilerden dolayı testislerin düzgün çalışmadığı anlamına gelebilir:

İlerleyen yaş (erkek menopozu)

Alkol kötüye kullanımı, kemoterapi veya radyasyonun neden olduğu testislerde hasar

Klinefelter sendromu gibi genlerle ilgili sorunlar, hormonlarla tedavi, hipofiz bezindeki bazı tümörler

Erkeklerde düşük FSH seviyeleri, beynin bazı bölümlerinin (hipofiz bezi veya hipotalamus) hormonlarının bir kısmını veya tamamını normal miktarlarda üretmediği anlamına gelebilir.

Erkeklerde veya kızlarda yüksek FSH seviyeleri, ergenliğin başlamak üzere olduğu anlamına gelebilir.

Yüksek FSH seviyelerinin diğer nedenleri şunlardır:

Sigara, kabakulak gibi viral enfeksiyonlar, germ hücreli tümörler,

Belirtiler

Mide ağrısı, baş ağrısı, anormal adet döngüleri, azalmış libido, kısırlık.

FSH Seviyenizin Yüksek veya Düşük Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

FSH seviyeleri, hormonal seviyeleri teşhis etmek için genellikle diğer testlerle birleştirilen bir kan testi ile belirlenir ve sonuçlara bağlı olarak düşük sperm sayısı, adet görmeme veya anovulasyon gibi üreme sorunlarına işaret edebilir.

Yüksek FSH veya düşük FSH gibi bir dengesizliğe bütünsel olarak bakıldığında, bu hormonların endokrin sistem (hipotalamus, hipofiz, yumurtalıklar, testisler) tarafından salgılandığını ve düzenlendiğini unutmayın. Sorun dengesiz FSH seviyeleri değil, bakılması gereken endokrin sistemin sağlığı ve mevcut durumudur.

İlginizi Çekebilir  Amilaz testi nedir?

Hem FSH hem de LH salgısı vücuttaki diğer hormonların hormonal dengesinden etkilenir ve bunun tersi de geçerlidir. Yüksek dozlarda östrojen veya testosteron tedavisi/ilaçlarının FSH ve LH‘yi baskıladığı gösterilmiştir.

Yüksek FSH, yumurta sayısının azalmasının bir nedeni değil, bir göstergesidir. Yüksek bir FSH seviyesini düşürmenin doğurganlığı artıracağına dair yaygın bir yanlış kanı vardır, ancak yaşlandıkça yumurta sayınızı artırmanın bir yolu yoktur.

FSH Düzeylerinin Dengesizleşmesine Ne Sebep Olabilir?

Düşük veya yüksek FSH’nin olası nedenleri çoktur, bu nedenle FSH düzeylerinin neden yüksek veya düşük olabileceğine dair bir neden vermek zordur. Bütünsel dünyada, FSH seviyelerine doğurganlık sorunlarının “nedeni” olarak değil, daha çok altta yatan bir dengesizliğin sonucu olarak bakıyoruz. Bu gibi dengesizlikler vücudun dengesinin bozulduğunun bir işaretidir.

Hormonlar söz konusu olduğunda, hassas bir dengeleme vardır. Glandüler sistem vücuttaki en önemli ve karmaşık sistemlerden biridir. Bu nedenle doğal terapiler çok yardımcı olabilir. Tamamlayıcıdırlar ve vücudu bir eyleme zorlamak veya bir hormon eklemek yerine desteklemeye yardımcı olurlar.

FSH çok yüksek olduğunda ne olur?

Kan FSH düzeylerinin yüksek, seks hormon düzeylerinin düşük olmasına hipergonadotropik hipogonadizm denir. Belirli koşullar veya durumlarda, gonadlar yeterli seks hormonu üretemez. Bu olduğunda, HPG ekseni hipotalamusa ve hipofiz bezine geri bildirim göndererek, seviyelerini normalleştirmek için daha fazla FSH ve LH’ye ihtiyaç olduğunu bildirir. Buna yanıt olarak, FSH seviyeleri, bir kan testi ile tespit edilebilen normal aralığın üzerine çıkar.

Birçok farklı durum ve sendrom hipergonadotropik hipogonadizme neden olabilir . Bunlar FSH ve LH’nin kendi yapısındaki kromozomal ve genetik mutasyonlardan Turner Sendromu ve Klinefelter Sendromuna kadar uzanır. Başlangıç, daha nadir olmakla birlikte, yaşamın ilerleyen dönemlerinde de ortaya çıkabilir. Adet görmeme veya düzensiz adet görme ve kısırlık yaygın görülen şikayetlerdir.

Erken yumurtalık yetmezliği olarak da bilinen birincil yumurtalık yetmezliği (POI), yüksek FSH düzeylerinin sıklıkla karşılaşılan bir nedenidir. POI’de, bir kadının yumurtalıkları, normal olarak amaçlanandan daha erken çalışmayı durdurur. Bu olduğunda, yumurtaları yalnızca aralıklı olarak serbest bırakırlar veya tamamen bırakmayı bırakırlar. Bu, yumurtalıklar tarafından üretilen üreme hormonlarında bir azalma ile ilişkilidir. 40 yaş altı kadınlarda adet düzensizliği veya adet görmeme, menopoz belirtileri ve kısırlık dikkat edilmesi gereken başlıca belirtilerdir

 

Yorum ekleyebilirsiniz