Divertikülit, bağırsağınız boyunca divertikül adı verilen küçük ceplerin iltihaplanmasına veya enfekte olmasına neden olan bir durumdur.
Divertiküloz olarak bilinen bir durum olan 50 yaşın üzerindeki hastalarda kalın bağırsağınızda küçük çıkıntılar çok yaygındır. Bu genellikle semptomlara neden olmaz. Divertikülit, bu keselerden biri iltihaplandığında ve/veya enfekte olduğunda ortaya çıkar. Bu genellikle bağırsağınızın sigmoid kolon adı verilen alt kısmında bulunur.
Bir kese iltihaplandığında genellikle sol alt karın bölgesinde ağrı ve hassasiyete neden olur. Tedavi edilmediğinde kötüleşebilir ve apse veya bağırsak tıkanıklığına yol açabilir. Ayrıca kolonunuzda, mesaneniz veya bağırsaklarınızın diğer kısımları gibi diğer yapılara bağlanan bir fistül oluşturabilir. Bu bağlantıya fistül denir. Bazen iltihaplanma, yakındaki kan damarlarını tahriş eder ve kalın bağırsağa kanamaya neden olur. Bu nadirdir ve genellikle büyük miktarda kırmızı veya kestane rengi dışkı ile kendini gösterir.
Divertikülit nasıl teşhis edilir ve değerlendirilir?
Divertikülit semptomları, kolit semptomlarına benzer olabilir (kolon iltihabının daha büyük bölümü). Divertikülit genellikle karnınızın sol alt kısmında ağrıya neden olurken, apandisit genellikle karnınızın sağ alt kısmında ağrıya neden olur. Zamanında, doğru teşhis çok önemlidir çünkü bu durumlar için tedaviler farklılık gösterir. Doktorunuz durumunuzu aşağıdakileri kullanarak teşhis edebilir:
Abdominal ve Pelvik BT : BT taraması, divertiküliti teşhis etmek için en iyi testtir. Ayrıca durumun ciddiyetini belirlemeye ve tedaviyi yönlendirmeye yardımcı olabilir. İntravenöz (IV) kontrast madde enjeksiyonu alabilirsiniz. Taramadan bir saat önce oral kontrast madde de içebilirsiniz. Her iki malzeme de radyoloğun bağırsaklarınızı ve karın organlarınızı daha iyi görmesine yardımcı olur.
Kolonoskopi : Küçük bir kamera, iltihaplı, enfekte keseleri görmek için kolonun içini görüntüler.
Ultrason-Pelvis : Ultrason, iyonlaştırıcı radyasyon kullanmadan karın organlarının resimlerini oluşturur. Bununla birlikte, ultrason görüntüleri BT görüntülerinin detayından yoksundur ve bağırsakları BT kadar iyi değerlendiremez.
Alt GI yol – Röntgeni : Doktorunuz divertikülitten kaynaklanan komplikasyonları değerlendirmek için röntgen kullanabilir.
Kan ve idrar testleri: Kan testleri enfeksiyon ve/veya iltihaplanma belirtileri arar. Bu işaretler, yüksek beyaz kan hücresi sayımlarını içerebilir.
Hamilelik testi: Eğer doğurganlık çağındaysanız, doktorunuz sizden hamilelik testi yapmanızı isteyebilir. Bu, hamileliği karın ağrısı nedeni olarak ekarte etmeye yardımcı olacaktır.
Divertikülit nasıl tedavi edilir?
Tedavi, semptomlarınızın ne kadar şiddetli olduğuna ve herhangi bir komplikasyonunuz olup olmadığına bağlıdır. Komplikasyon gelişmemişse hafif şikayetleriniz olabilir. Eğer öyleyse, doktorunuz dinlenme, oral antibiyotikler ve sıvı bir diyet önerebilir. Semptomlar birkaç gün içinde hafiflerse, yavaş yavaş katı gıdaya döneceksiniz.
Durumunuz daha şiddetliyse, doktorunuz IV antibiyotik almak için hastaneye yatırılmanızı önerebilir. Doktor ayrıca normal bir diyete dönmeden önce sizden birkaç gün aç kalmanızı isteyebilir.
Bağırsak perforasyonu, apse, fistül veya bağırsak tıkanıklığı gibi komplikasyonlar geliştirirseniz kolon ameliyatına ihtiyacınız olabilir. Bir girişimsel radyolog, minimal invaziv bir prosedürle apseyi boşaltabilir. Doktorunuz bir anjiyogram yaparak ve kanayan kan damarını bloke ederek herhangi bir aktif kanamayı tedavi edebilir. Tekrarlayan divertiküliti olan veya tekrarlayan inflamasyon ataklarından kalın bağırsakta daralma olan hastalarda da ameliyat gerekebilir.
Divertikülitin belirti ve semptomları
Sabit olabilen ve birkaç gün devam edebilen ağrı. Karnın sol alt tarafı, ağrının olağan bölgesidir. Ancak bazen, özellikle Asya kökenli insanlarda karnın sağ tarafı daha ağrılıdır.
Mide bulantısı ve kusma, ateş, karın hassasiyeti, kabızlık veya daha az sıklıkla ishal.
Risk faktörleri
Divertikülit geliştirme riskinizi birkaç faktör artırabilir:
Yaş. Divertikülit insidansı yaşla birlikte artar.
Obezite. Ciddi derecede fazla kilolu olmak, divertikülit geliştirme olasılığınızı artırır.
Sigara içmek. Sigara içen kişilerin, sigara içmeyenlere göre divertikülit geçirme olasılığı daha yüksektir.
Egzersiz eksikliği. Güçlü egzersiz, divertikülit riskinizi düşürüyor gibi görünmektedir.
Hayvansal yağ oranı yüksek ve lif oranı düşük diyet. Yüksek miktarda hayvansal yağ alımı ile birlikte düşük lifli bir diyet, riski artırıyor gibi görünse de, düşük lifin rolü tek başına net değildir.
Divertikülitin önlenmesi
Düzenli egzersiz. Egzersiz normal bağırsak fonksiyonunu destekler ve kolonunuzdaki basıncı azaltır. Çoğu gün en az 30 dakika egzersiz yapmaya çalışın.
Daha fazla lif yiyin. Yüksek lifli bir diyet divertikülit riskini azaltır. Taze meyve ve sebzeler ve kepekli tahıllar gibi lif açısından zengin besinler, atık maddeleri yumuşatır ve kolonunuzdan daha hızlı geçmesine yardımcı olur. Tohum ve fındık yemek, gelişen divertikülit ile ilişkili değildir.
Bol miktarda sıvı tüketin. Lif, suyu emerek ve kolonunuzdaki yumuşak, hacimli atıkları artırarak çalışır. Ancak emilenleri değiştirmek için yeterince sıvı içmezseniz, lif kabızlığa neden olabilir.
Sigara içmekten kaçının. Sigara içmek artmış divertikülit riski ile ilişkilidir.
Divertikülitin Komplikasyonları Nelerdir?
Tedavi etmezseniz divertikülit ameliyat gerektiren ciddi komplikasyonlara yol açabilir:
Enfeksiyondan irin koleksiyonları olan apseler , enfekte divertikülün etrafında oluşabilir. Bunlar bağırsak duvarından geçerse peritonite yakalanabilirsiniz. Bu enfeksiyon ölümcül olabilir. Hemen tedaviye ihtiyacınız olacak.
Bağırsak duvarındaki perforasyon veya yırtılma, karın boşluğuna sızan atıklar nedeniyle apselere ve enfeksiyona yol açabilir.
Yara izi , bağırsağın daralmasına veya tıkanmasına neden olabilir.
Enfekte bir divertikül yakındaki bir organa ulaşırsa ve bir bağlantı oluşturursa fistüller gelişebilir. Bu genellikle kalın bağırsak ve mesane arasında olur. Böbrek enfeksiyonuna yol açabilir. Fistüller ayrıca kalın bağırsak ile cilt veya vajina arasında da oluşabilir.
Etkilenen bölgede kolon daraldığında meydana gelen darlık.
Şiddetli kanamanız varsa, kan transfüzyonuna ihtiyacınız olabilir.
Ne zaman acil yardım almalıyım?
Vajinanızdan veya idrarınızdan sızan bağırsak hareketiniz veya kötü kokulu akıntınız varsa.
Şiddetli ishaliniz varsa, normalden daha az idrara çıkıyorsanız ya da hiç çıkmıyorsanız, bağırsak hareketleri durmuşsa, kusmayı durduramazsınız, şiddetli karın ağrınız, ateşiniz varsa ve karnınız normalden daha büyükse , bağırsak hareketlerinizde yeni veya artan kan varsa.