Kanınızdaki fosfor seviyesini değerlendirmek ve anormal derecede yüksek veya düşük fosfor seviyelerine neden olduğu bilinen durumların teşhisine yardımcı olmak için yapılır.
Fosfor testleri, kalsiyum ve fosfor dengesizliklerine neden olan çeşitli durumların teşhisine ve/veya tedavisinin izlenmesine yardımcı olmak için çoğunlukla kalsiyum , paratiroid hormonu (PTH) ve/veya D vitamini gibi diğer testlerle birlikte istenir.
Doktorlar, glikoz, hemoglobin veya beyaz kan hücreleri gibi şeyleri kontrol etmek için kan testleri ister. Bu, bir hastalık veya tıbbi durum gibi sorunları tespit etmelerine yardımcı olabilir. Bazen kan testleri, bir organın (karaciğer veya böbrekler gibi) ne kadar iyi çalıştığını görmelerine yardımcı olabilir.
Fosfor Testi Ne zaman İstenir ?
Anormal kalsiyum düzeyi takibinde ; böbrek bozukluğunuz veya kontrolsüz şeker hastalığınız olduğunda; Kalsiyum veya fosfat takviyeleri alırken istenir.
Fosfor Testine Nasıl Hazırlanılır?
Hekiminiz , testi etkileyebilecek ilaçları almayı geçici olarak bırakmanızı söyleyebilir. Bu ilaçlar arasında diüretikler, antasitler ve laksatifler bulunur.
Hekiminizle konuşmadan önce herhangi bir ilaç almayı bırakmayın.
Fosfor testi nasıl yapılır ?
Kan almak için iğne batırıldığında, bazı insanlar orta derecede ağrı hissederler. Diğerleri sadece bir batma hisseder. Daha sonra, biraz zonklama veya hafif morarma olabilir. Bu yakınma bir kaç gün içinde ortadan kalkar.
Bebeklerde kan alımı bazen topuktan yapılır. Alanı temizledikten sonra, sağlık uzmanı küçük bir kan örneği almak için bebeğinizin topuğuna küçük bir iğne batırır.
Kan örneği almak yalnızca geçici olarak rahatsız edicidir ve hızlı bir iğne batması gibi hissedilebilir.
Fosfor Testi Neden Yapılır?
Fosfor, vücudun güçlü kemikler ve dişler inşa etmesi için ihtiyaç duyduğu bir mineraldir. Sinir sinyalleri ve kas kasılması için de önemlidir.
Bu test, kanınızda ne kadar fosfor olduğunu görmek için yapılır. Böbrek, karaciğer ve bazı kemik hastalıkları anormal fosfor seviyelerine neden olabilir. Vücudun fosforunun çoğu kemiklerde kalsiyum ile birleştirilir, ancak yaklaşık %15’i – fosfat (PO4) iyonları olarak – kanda ve diğer yumuşak dokularda ve vücut sıvılarında bulunur. Diyet fosforu verimli bir şekilde emilir, bu nedenle kişi bir malabsorpsiyon sendromu (bağırsak yolunda besinlerin yetersiz emilimi) olmadığı sürece normal diyette olanlarda diyet eksikliğinden kaynaklanan düşük PO4 seviyesi olası değildir.
PO4 seviyeleri, PTH, 1,25-dihidroksi D vitamini tarafından kontrol edilir. 1,25-dihidroksi D vitamini, bağırsaklarda kalsiyum ve fosfat emilimini arttırır.
PTH:Kemikten kalsiyum ve PO4 salınımını artırır. Kalsiyum kaybını azaltır ve idrarda PO4 kaybını arttırır.Böbreklerde 25-hidroksi D vitamininin 1,25-dihidroksi D vitaminine dönüşümünü artırır.
Fosfor testi sonuçları
Normal değerler aşağıdakiler arasında değişir:
Yetişkinler: 2,8 ila 4,5 mg/dL
Çocuklar: 4.0 ila 7.0 mg/dL
Normal değer aralıkları, farklı laboratuvarlar arasında biraz farklılık gösterebilir. Bazı laboratuvarlar farklı ölçümler kullanır veya farklı numuneleri test eder.
Normalden yüksek bir seviye (hiperfosfatemi) birçok farklı sağlık durumundan kaynaklanabilir. Yaygın nedenler şunlardır:
Diyabetik ketoasidoz(şeker hastalığı olan kişilerde oluşabilecek hayatı tehdit eden durum)
Hipoparatiroidizm(paratiroid bezleri hormonlarını yeterince yapmazlar)
Böbrek yetmezliği, karaciğer hastalığı, çok fazla D vitamini, diyetinizde çok fazla fosfat,
içinde fosfat bulunan laksatifler gibi bazı ilaçların kullanımı.
Normal seviyenin altında (hipofosfatemi) şunlar olabilir:
Alkolizm, hiperkalsemi (vücutta çok fazla kalsiyum), birincil hiperparatiroidizm (paratiroid bezleri çok fazla hormon üretir), çok az diyet fosfat alımı, çok zayıf beslenme
D vitamini eksikliği , raşitizm (çocukluk) ve osteomalazi (yetişkin) gibi kemik hastalıklarına neden olur.
Fosfor Düzeyleri sağlık açısından ne fayda sağlar?
Fosfor birkaç önemli sağlık yararı sağlar. Bunlar şunları içerir:
sıvı regülasyonu, pH (asitlik) normalizasyonu, kas kasılması, kanın pıhtılaşması
glikoz (kan şekeri) kontrolü, kemik büyümesi
Böbrekler ve Fosfor
Böbrekler, kandaki fosfor seviyelerini normalleştirmekten sorumludur. Bu nedenle, fosfor kan testlerinden elde edilen olağandışı okumalar, böbrek hastalığının olası göstergeleridir. Anormal fosfor seviyeleriniz varsa, bu nedenle ek testler yoluyla böbrek fonksiyonunun daha fazla araştırılması önerilir.
Hekiminiz böbrek hastalığınız olduğundan şüpheleniyorsa bu teste ihtiyacınız olabilir. Diyabetinizi kontrol etmekte sorun yaşıyorsanız da bu teste ihtiyacınız olabilir. Kemik sorunları, yorgunluk ve halsizlik gibi böbrek hastalığı semptomlarınız varsa bu teste ihtiyacınız olabilir, ancak hiçbir semptomunuz olmayabilir.
Fosfor Kan Testini Kimler Yaptırmalı ?
Aşağıdaki semptomları/koşulları olan hastalar, inorganik fosfat seviyelerini ölçmek için fosfor kan testi yaptırmayı düşünmelidir:
Kas Güçsüzlüğü, yetersiz beslenme, diyabetik ketoasidoz, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, anormal kalsiyum seviyeleri (Kanda çok fazla kalsiyuma hiperkalsemi denir)
Bilinen veya şüphelenilen D vitamini eksikliği
Fosfor testi sonuçlarımı ne etkileyebilir?
Fosfor oranı yüksek bazı yiyecek ve içecekler test sonuçlarınızı etkileyebilir. Hekiminizle diyetiniz ve bunun test sonuçlarınızı nasıl etkileyebileceği hakkında konuşun. Yüksek fosforlu yiyecek ve içeceklere birkaç örnek:
Çikolata, peynir, balık, birçok fasulye türü, bira, kola, diyaliz gibi bazı ilaçlar ve tıbbi prosedürler de fosfor seviyelerini etkileyebilir.
Riskler
Kanınızın alınmasıyla ilgili çok az risk vardır. Damarlar ve arterler, bir kişiden diğerine ve vücudun bir tarafından diğerine göre değişir. Bazı insanlardan kan almak diğerlerinden daha zor olabilir.
Kan alınmasıyla ilişkili diğer riskler hafiftir, ancak şunları içerebilir:
Bayılma veya sersemlik hissi, damarları bulmak için çoklu delikler, hematom (cilt altında kan birikmesi), aşırı kanama, enfeksiyon (cilt kırıldığında hafif bir risk)